6 ข้อต้องรู้ ในการปั่นกราเวลสำหรับมือใหม่ 

เชื่อว่า ณ ตอนนี้ นักปั่นทุกคนต้องเคยได้ยินคำว่า “จักรยานกราเวล” กันมาบ้าง เพราะนี่คือจักรยานแห่งยุค Gen Z จริงๆ กราเวลไบค์ได้กลายประสบการณ์ใหม่ เป็นไลฟ์สไตล์ใหม่ เปิดโลกอีกด้าน เติมสีสันให้กับชีวิตในนักปั่นจักรยานหลายๆ คน

แต่…ก็ยังมีอีกหลายๆ คน ยังไม่ค่อยเข้าใจว่ากราเวลไบค์ จริงๆ แล้วมันคืออะไรกันแน่ ถ้าสนใจแล้วจะเริ่มต้นได้อย่างไร? วันนี้เราจะพาคุณไปเปิดโลกใหม่กับจักรยานกราเวลไบค์ ซึ่งอธิบายว่ามันคืออะไร เอกลักษณ์ คุณสมบัติต่างๆ รวมถึงวิธีการเลือกซื้อจักรยานกราเวล และอุปกรณ์ต่างๆ รวมไปถึงปั่นกราเวลยังไงให้สนุก

1. ทำความรู้จักการปั่นจักรยานกราเวลกันก่อน

การปั่นจักรยานกราเวลหลายๆ ครั้ง มักถูกคิดว่าเป็นการนำจักรยานเสือหมอบ (Road Bike) ไปปั่นในทางเสือภูเขา ซึ่งมันไม่ถูกต้อง แต่ให้คุณนึกภาพของจักรยานเสือหมอบ (Road Bike) ที่ใส่ยางได้กว้างได้ เข้าเกียร์ได้ง่าย (1x) ปั่นง่ายและสบายกว่า สามารถใช้งานได้สมบุกสมบัน มีที่ยึดเพิ่มเติมสำหรับสัมภาระเพื่อการท่องเที่ยว การปั่นทางไกล และที่สำคัญคืออย่าเพิ่งไปยึดติดกับชื่อ “Gravel Bike” ว่ามันถูกจำกัด ปั่นได้แค่ทางกรวด ทางกราเวล เท่านั้น แต่ความจริงการปั่นจักรยานกราเวล ปั่นได้ทุกถนน ทุกเส้นทาง ตั้งแต่ ทางกรวด ทางคอนกรีต ทางดินลูกรังชายป่า และแน่นอนรวมไปถึง “ถนนลาดยาง” ด้วยเช่นกัน

โดยทั่วไปๆ ในการปั่นจักรยาน ไม่ว่าจะเป็นจักรยานประเภทไหนทั้งเสือหมอบและเสือภูเขา คุณต้องกำหนดเส้นทางจากจุดเริ่มต้นและจุดหมายปลายทาง แล้วค่อยมาเลือกเส้นทางว่าจะไปทางไหน จะ Off-Road หรือ On-Road แต่สำหรับกราเวลไบค์นั้นไม่ จะเลือกทางไหนก็ได้ จะ Off-Road หรือ On-Road ได้หมด รับจบทุกๆ เส้นทาง ซึ่งนี่คือ เสน่ห์ของจักรยานกราเวลไบค์ที่แท้จริง

2. ปั่นจักรยานกราเวลยากไหม?

หากคุณปั่นจักรยานเสือหมอบอยู่แล้ว การมาปั่นจักรยานกราเวลก็ง่ายเลย ยิ่งกว่านั้นด้วยองศาท่านั่งของกราเวลเป็นองศาที่ผ่อนคลายมากกว่าเสือหมอบ สรุปคือ ถ้าคุณปั่นเสือหมอบได้ จักรยานกราเวลก็ปั่นได้เหมือนกัน

แต่สำหรับเส้นทางของกราเวลจริงๆ ที่มีก้อนหิน รากไม้ กิ่งไม้ หลุม ฯลฯ ก็ไม่ได้ยากจนเกินรับมือ ในเบื้องต้นให้คุณลองปั่นในเส้นทางง่ายๆ ก่อน เช่น ในสวนสาธารณะ หรือตามอุทยานแห่งชาติที่เป็นเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ระยะสั้นๆ 5-10 กิโลเมตร พอคุ้นเคยดีแล้ว ค่อยขยับขยายหาเส้นทางใหม่ ก็อาจมีบ้างที่จะรู้สึกตื่นเต้นเหงื่อออกกับทางกราเวลใหม่ๆ มีการกระแทกกระทั้นหวาดเสียวบ้างในบางจังหวะ แต่นั่นก็คือ ส่วนหนึ่งของความสนุก จริงไหม!

อย่างไรก็ตาม ส่วนที่ยากที่สุดในการปั่นกราเวล คือ การทำความคุ้นเคยกับภูมิประเทศ แต่ถ้าคุณอยากเรียนรู้เทคนิคขั้น Advance ไปจนถึงระดับการแข่งขันก็มีคอร์สให้ลงเรียนที่ชื่อว่า Gravel Coaching ซึ่งเปิดสอนในเมืองไทยบ้านเรานี่เอง โดย Bike Zone Event (BZE) แต่ถ้าปั่นสนุกๆ ทั่วไป แค่ทำความคุ้นเคยกับการปั่นกราเวลแค่ 2-3 ทริป คุณก็ปั่นจักรยานกราเวลได้สบายๆ แล้ว

3. กราเวลไบค์กับเสือหมอบ เหมือนหรือแตกต่างกัน

กราเวลไบค์ เพียงแค่ชื่อ? หรือที่จริงก็แค่เสือหมอบใส่ยางหน้ากว้าง ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างกราเวลไบค์ (Gravel Bike) กับเสือหมอบถนน (Road Bike) หลายคนสงสัยว่าต่างกันตรงไหน ? ซึ่งความจริงต่างกันทุกตรง! เริ่มจากองศาเฟรม โดยท่านั่งจะมีความผ่อนคลายสบายมากกว่า สามารถนั่งปั่นบนอานได้ยาวนานหลายชั่วโมงบนพื้นถนนและในภูมิประเทศที่ไม่ราบเรียบ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่ากราเวลไบค์ไม่มีความแอโร่!

ความจริงอีกข้อคือ เฟรมกราเวลแท้ๆ เช่น 3T Exploro, Cevelo Aspero และ Ceepo Rindo ใช้หลักอากาศพลศาสตร์เป็นสารตั้งต้นในการออกแบบเฟรม ที่แตกต่างอย่างชัดเจน คือ กราเวลไบค์ สามารถใส่ยางเสือหมอบทางเรียบได้ ตั้งแต่ 700x28c จนไปถึง 700×40-45c ส่วนชุดเกียร์จะใช้ของเสือหมอบแทนก็ยังได้ แต่ใช้รุ่นที่ออกแบบมาเพื่อกราเวลโดยเฉพาะจะเหมาะสมกว่า

4. เปลี่ยนเสือหมอบให้เป็นกราเวลไบค์ได้ไหม?

ถ้าคุณอยากปรับเสือหมอบที่คุณมี 🚴 ให้เป็นกราเวลไบค์? ถึงแม้ว่าเสือหมอบจะไม่ได้ออกแบบมาเพื่อการสไตล์ปั่นกราเวลจริงๆ แต่หลายๆ รุ่นสามารถใส่ยางหน้ากว้างได้ บางรุ่นได้ถึง 700x34c ซึ่งเพียงพอสำหรับการปั่นกราเวลทางง่ายๆ ระดับ Level 1-2 (ไม่ถึงขนาดลุยป่า ฝ่าดง) ซึ่งอย่างน้อยคุณก็ได้ลองค้นหาประสบการณ์ใหม่ๆ และเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของการปั่นกราเวลในอนาคต 🎉

ถ้าคุณชอบปั่นสไตล์กราเวลจริงๆ ก็ไม่ควรใช้เสือหมอบแทนจักรยานกราเวล 🚵‍♂️ เพราะด้วยข้อจำกัดหลายๆ อย่าง เช่น องศาของเสือหมอบที่ไม่ผ่อนคลาย ปั่นไม่สบายเท่า อีกทั้งอุปกรณ์ต่างๆ เช่น วัสดุและความแข็งแรงของเฟรม อัตราทดของเกียร์ที่จำกัด และล้อที่ไม่รองรับยางหน้ากว้าง 700×40-45c และถ้าเป็นล้อคาร์บอนริมเบรก ก็อาจเกิดความเสียหายตามมาทีหลัง

คำตอบคือ ใช่…คุณสามารถใช้เสือหมอบในการปั่นกราเวลได้ 😊

5. เลือกซื้อจักรยานกราเวลให้โดนใจ

การเลือกซื้อจักรยานกราเวลก็คล้ายกับการเลือกซื้อเสือหมอบนั่นเอง มีให้เลือกทั้งสไตล์เรซซิ่งเพื่อทำความเร็ว/เพื่อการแข่งขัน (Racing/Performance) หรือเพื่อการออกกำลังกาย ปั่นยาวๆ ไกลๆ มีบู๊บ้างในบางวัน (Sportive/Comfort/Long Distance) และมีทั้งแบบ Gravel/BikePacking แต่อย่างไรก็ตาม องศาท่านั่ง (Geometry) ของกราเวลไบค์ร้อยละ 90 นั้นออกแบบมาให้ปั่นสบายกว่าเสือหมอบประเภท Racing อยู่แล้ว หรือบางรุ่นของกราเวลไบค์ก็อาจจะคล้ายหรือใกล้เคียงกับเสือหมอบในสไตล์ Comfort กันเลย

และก็มีบางแบรนด์ เช่น 3T ที่สามารถเฉพาะเจาะลงลงไปได้ว่า รุ่นไหนที่ให้อารมณ์เดียวกับเสือหมอบ เช่น 3T Exploro Racemax หรือจะเน้นไปทาง Gravel Extreme มากกว่าก็สามารถเลือกได้ในรุ่น 3T Exploro Ultra

หรือใครสนใจที่จะใช้กราเวลไบค์ในสไตล์ Commuting / Touring / BikePacking การสามารถเลือกรุ่นที่เฟรมมี Eyelet รองรับการติดตะแกรงเสริม ก็เป็นอีกทางเลือก เช่น Ceepo Rindo

ส่วนชุดเกียร์สำหรับกราเวลโดยเฉพาะ ก็มีทุกค่าย เช่น Shimano GRX, SRAM หรือ แบรนด์อื่นๆ เช่น microshift ก็มีให้เลือกทั้ง 1x และ 2x ตามสไตล์การใช้งาน รวมไปถึงล้อที่ออกแบบมาเพื่อกราเวลไบค์ก็มีด้วยเช่นกัน

6. ใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสำหรับกราเวล

สิ่งสำคัญประการแรกที่คุณต้องมีและต้องใช้คือ รองเท้าและบันไดที่เหมาะสมสำหรับการปั่นจักรยานกราเวล นักปั่นเสือหมอบหลายคนใช้แต่รองเท้าเสือหมอบคาร์บอนพื้นเรียบ แข็ง และบันไดคลีตสำหรับเสือหมอบ ที่กว้างและใหญ่ เช่น Shimano SPD SL แต่สำหรับเส้นทางที่มีพื้นผิวหลายหลาย และไม่เรียบ ในสไตล์กราเวล ซึ่งมีทั้งรากไม้ ก้อนหิน กรวดทราย ไปจนถึงแอ่งน้ำ การใช้รองเท้าเสือหมอบจะไม่ยึดเกาะ เดินลำบาก และจะทำความเสียหายให้กับรองเท้าได้ ทางที่ดีก็ก็ควรเลือกใช้รองเท้าสำหรับการปั่นจักรยานกราเวลแท้ๆ จะดีกว่า เช่น รองเท้าและบันได Crankbrothers ในตระกูล Candy และ Mallet ที่รองรับ Shimano SPD หรือจะใช้รองเท้าและบันไดของเสือภูเขาประเภท XC ก็ได้

รองเท้า Crankbrothers Candy Lace ที่ออกแบบมาเพื่อการปั่น Gravel / XC 

ส่วนเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายต่างๆ ก็อาจจะเลือกโทนสีที่เหมาะสมสไตล์เอิร์ธโทนก็ดูกลมกลืนและเท่กว่า หรือยิ่งไปกว่านั้นคุณอาจ Mix & Match ในสไตล์คันทรีใส่เสื้อเชิ้ตลายตารางก็เท่ไปอีกแบบ

เอาจริง ไม่ว่าเราจะทำอะไร ถ้าได้เรียนรู้เป็นขั้นเป็นตอน ค่อยๆ ฝึกไปทีละน้อย เราก็จะทำได้เอง การปั่นจักรยานในทางกราเวลก็เหมือนกัน คนอื่นทำได้ เราก็ทำได้ …ออกไปสนุกกันครับ